Optymalne wykorzystanie azotu i fosforu
Ogromne znaczenie dla rolnictwa na całym świecie ma możliwie jak najbardziej efektywne wykorzystanie składników pokarmowych. W przypadku azotu średnio tylko około 40 procent dostarczonej roślinom ilości zostaje przez nie faktycznie wchłonięta. Straty składników pokarmowych obciążają nie tylko środowisko, lecz także osłabiają rentowność upraw. Dochodzą do tego wytyczne ustawowe, takie jak nowe rozporządzenie w sprawie nawozów, które jeszcze bardziej zwiększają presję na efektywne wykorzystanie składników pokarmowych.
Oprócz nawożenia azotowego należy również zapobiegać sytuacji, w której inny składnik pokarmowy staje się czynnikiem ograniczającym.
Optymalna wydajność dzięki zrównoważonej podaży składników pokarmowych
Istotny wkład w optymalizację zapewnia zbilansowane nawożenie. Prawo minimum Liebiga, zgodnie z którym czynnik, którego jest najmniej, ma decydujący wpływ na wzrost roślin, odnosi się również do efektywności składników pokarmowych. Stosując to prawo do podaży składników pokarmowych, można powiedzieć, że jeśli określony składnik nie jest dostępny w wystarczającej ilości, ogranicza on pobieranie innych składników. Zasada ta została dobrze udowodniona naukowo, na przykład w kontekście optymalnego wchłaniania azotu, uzależnionego przede wszystkim od wystarczającej podaży potasu.
Potas bierze czynny udział w pobieraniu azotu przez korzenie i zapewnia również dalszy jego transport w roślinie. Ponadto potas jest ważnym czynnikiem w procesie tworzenia się białek z pobranego azotu. Jeśli do fizjologicznego przekształcenia azotu brakuje potasu, w komórkach dochodzi do nagromadzenia się niekompletnych fragmentów białek, które hamują dalsze wchłanianie azotu. Oznacza to, że deficyt potasu prowadzi nie tylko do zmniejszonego wchłaniania azotu, lecz również do gorszego wykorzystania pobranego już azotu, a tym samym do redukcji efektywności tego składnika pokarmowego.
Możliwy jest znaczny wzrost plonowania
Jak wykazały doświadczenia polowe przeprowadzone przez Wyższą Szkołę Zawodową w Kilonii z pszenicą ozimą, odpowiednia podaż potasu przejawia się przede wszystkim w znacznym zwiększeniu plonów i jakości roślin. Nawożenie potasem 60er KALI (120 kg K2O/ha) przy takiej samej ilości azotu podwyższyło plon o ponad 10 dt z ha. Kiedy zamiast czystego potasu wysiano Korn-KALI, który zawiera dodatkowo siarkę i magnez, zwyżka plonu uległa podwojeniu i wyniosła nawet 20 dt/ha. Równocześnie przeciętna zawartość białka wzrosła nawet o 5,4 procent.
Wynik ten dowodzi słuszności prawa minimum. Pozytywny wpływ potasu zależy bowiem ostatecznie od wystarczającej dostępności innych istotnych składników, takich jak siarka czy magnez. Siarka jest istotnym składnikiem budulcowym wielu enzymów, które mają fundamentalne znaczenie dla przemian białkowych zachodzących w roślinach. Jeśli ze względu na deficyt siarki nie dojdzie do utworzenia określonych enzymów, prowadzi to do spiętrzenia azotu w roślinie, który z kolei ogranicza dalsze wchłanianie, a tym samym efektywność azotu
Znaczenie magnezu jest niedoceniane
Również magnez jest ważnym czynnikiem wpływającym na efektywne przyswajanie azotu, a przede wszystkim fosforu. Pomimo tego w praktyce wystarczające nawożenie magnezem jest często niedoceniane, ponieważ niezbędne ilości są znacznie niższe niż w przypadku potasu czy azotu.
Magnez aktywuje działanie enzymów, jest więc pierwiastkiem biorącym decydujący udział w transporcie cukrów i innych węglowodanów, które są niezbędne do rozwoju systemu korzeniowego oraz formowania plonu. Im lepiej działa ten transport, tym większy jest system korzeniowy rośliny, a zatem tym więcej azotu i fosforu roślina jest w stanie przyswoić. W szczególności fosfor jest lepiej wchłaniany i przetwarzany przez system włośnikowy korzeni.
Działanie regulacyjne mikroelementów
Prawo minimum i jego wpływ na efektywność wykorzystania składników pokarmowych dotyczą również pierwiastków śladowych. Mangan, cynk czy bor to kolejne pierwiastki istotne dla optymalnego wykorzystania azotu i fosforu przez roślinę, a nawożenie dolistne w przypadku deficytu tych pierwiastków w burakach cukrowych lub zbożach pozwoli osiągnąć zauważalne efekty. Ponieważ oznak niedoboru często nie da się jednoznacznie przypisać jednemu składnikowi pokarmowemu, zalecana jest regularna analiza gleby obejmująca również pierwiastki śladowe.
Rozpoznawanie oznak niedoboru
Jeśli chcesz wpaść na trop niedoboru składników pokarmowych, zalecamy skorzystanie z aplikacji KALI-TOOLBOX. Za pomocą tej aplikacji będziesz mógł zidentyfikować oznaki niedoboru bezpośrednio na miejscu przez smartfon lub tablet. Oprócz wielu przydatnych ilustracji ta bezpłatna aplikacja dostarczy Ci również odpowiednich porad z zakresu nawożenia składnikami pokarmowymi.
