Rzepak
Rzepak jest ważną rośliną oleistą, a na rynku światowym jest duże zapotrzebowanie na wysokiej jakości olej jadalny, ponieważ charakteryzuje się bardzo dobrym składem nasyconych i nienasyconych kwasów tłuszczowych. Ponadto rzepak jest ważnym surowcem do produkcji biopaliw, chemikaliów, farmaceutyków i zastosowań technicznych.
Rzepak jest wydajny tylko przy optymalnym zaopatrzeniu w składniki pokarmowe.
Uprawa rzepaku daje wiele korzyści, takie jak urozmaicenie płodozmianu, zwiększona efektywność wykorzystania składników pokarmowych lub jako idealny przedplon pod zboża. Rzepak ma wysokie wymagania w zakresie nawożenia. Wysoka dostępność potasu z gleby lub poprzez zastosowanie nawożenia jest warunkiem uzyskania optymalnego plonu.
- Dobre wykorzystanie azotu dzięki potasowi, magnezowi i siarce.
- Magnez gwarantuje wysoką produkcję asymilatów w liściach i łuszczynach.
- Niedobór siarki powoduje drastyczny spadek plonów.
- Rzepak jest uprawą szczególnie wymagającą boru, dlatego nawożenie borem powinno być dla tej uprawy standardem.
Rzepak źródłem oleju i energii
Uprawa rzepaku ma bardzo duże znaczenie dla rolnictwa, gdyż jest bardzo opłacalna.
- Wysokowartościowy olej rzepakowy cieszy się rosnącym zainteresowaniem na rynkach światowych.
- Duży popyt wobec stosunkowo ograniczonej podaży gwarantuje stałe ceny.
- Przetwórstwo rzepaku jako odnawialnego źródła energii np. do produkcji oleju napędowego wymaga odpowiednich powierzchni uprawnych.
- Znaczna wartość przedplonu rzepaku, który w przypadku pszenicy ozimej wykazuje zwyżkę wobec uprawy po sobie w wysokości 10 %, znacznie zwiększa opłacalność płodozmianu.
- Bezorkowa uprawa pozwala zaoszczędzić nakład pracy i kosztów.
- W turystycznie atrakcyjnych regionach kwitnąca uprawa rzepaku stanowi niezwykle urokliwy element krajobrazu.
Najważniejsze składniki odżywcze dla rzepaku
Rzepak wymaga potasu
Pod względem składników pokarmowych rzepak jest bardzo wymagający. Dla osiągnięcia optymalnych plonów niezbędne jest nawożenie azotem, fosforanem i przede wszystkim potasem.
- Na początku wegetacji w okresie wiosennym rzepak przyswaja w krótkim czasie duże ilości potasu, co wyprzedza tworzenie suchej masy.
- Uprawa rzepaku może zawierać przy pełnym ulistnieniu do 400 kg K2O ha-1.
- Aż do spoczynku zimowego uprawa rzepaku przyswaja zależnie od etapu wzrostu 100 kg K2O ha-1.
- Odpowiednia ilość potasu zwiększa zimotrwałość rzepaku, co ogranicza straty upraw w przypadku ostrej zimy.
- Optymalna gospodarka wodna pozwala roślinom przetrwać okresy suszy.
- Aktywacja procesów enzymatycznych wpływa pozytywnie na wytwarzanie oleju.
Magnez i siarka dla podwyższonej zawartości oleju
Magnez
- Przyswajanie magnezu (Mg) odbywa się głównie na etapie tworzenia łuszczyny.
- Zapotrzebowanie uprawy rzepaku na magnez wynosi ok. 60 kg MgO ha-1.
- Nawozy magnezowe pozwalają odbudować aparat liściowy uszkodzony na skutek ostrej zimy.
- Lepsza wydajność asymilacyjna rzepaku, a w szczególności łuszczyny, wpływa pozytywnie na wysokość plonów oraz na oleistość roślin.
- W polskich warunkach dobre efekty przynosi nawożenie połączone z kizerytem.
Siarka
- Rzepak wykazuje zapotrzebowanie na siarkę wysokości 50-70 kg S ha-1.
- Dostarczenie uprawie rzepaku optymalnej ilości siarki pozwala na bardziej skuteczne wykorzystanie azotu, co wpływa pozytywnie na plony.
- Siarka bierze bezpośredni udział w syntezie kwasów tłuszczowych, wspierając tym samym wytwarzanie oleju.
- Lekkie niedobory siarki można zniwelować bez negatywnego wpływu na plony w końcowym etapie kształtowania się pąków poprzez aplikację dolistną produktów EPSO. Długotrwałe niedobory siarki mogą obniżyć plony nawet o 75 %.
- Rzepak przyswaja siarkę równolegle z magnezem, tak więc zaleca się jednoczesną aplikację obu składników.
- Nawozy gospodarcze stanowią drugorzędne źródło siarki.
Bor – standardowy nawożenie w uprawie rzepaku
- Rzepak wykazuje duże zapotrzebowanie na bor.
- Uprawa rzepaku przyswaja podczas wegetacji 350-450 g boru ha-1.
- Skutkami niedoboru boru obniżającymi plony są: zgrubienia dolnej części łodygi, nierównomierny wzrost, porowatość korzeni, krótsze korzenie boczne oraz słabo wykształcona łuszczyna po okresie kwitnienia.
- Badania gleby wykazują, iż powierzchnie pod uprawę rzepaku wymagają dodatkowego nawożenia borem.
- Zawartość boru w glebach lekkich nie powinna być niższa niż 0,2-0,5 mg boru na 1 kg gleby, natomiast w glebach ciężkich – 0,25-1,2 mg boru na 1 kg gleby.
Nawożenie manganem gleb próchniczych
- Niedobory manganu występują na glebach wykazujących wysoką zawartość próchnicy i/lub znaczne wartości pH, oraz po wapnowaniu.
- Podobnie jak magnez, mangan wpływa na chlorofil, a tym samym na proces fotosyntezy. Zwiększa on wydajność asymilacyjną rzepaku, gwarantując lepsze plony.
- Mangan wspiera wzrost korzeni bocznych, co pozwala na skuteczniejsze przyswajanie składników pokarmowych z gleby.
- Jedynie dobrze nawożona uprawa zagwarantuje wysokie plony.
- Dla uniknięcia konkurencji pokarmowej nawożenie dolistne manganem powinno być zawsze łączone z magnezem.
Zalecane nawożenie
Nawozy stosuje się w celu utrzymania żyzności gleby, tak aby jej naturalny potencjał plonowania mógł być zachowany. Wymaga to utrzymania optymalnej zawartości składników pokarmowych w glebie. Składniki pokarmowe wyniesione wraz z plonem należy uzupełnić poprzez aplikację nawozu. Oprócz uzupełnienia wyniesionych składników pokarmowych należy uwzględnić korekty, ze względu na straty specyficzne dla danego stanowiska (na przykład: wymywanie lub erozja).
Całkowite pobranie składników pokarmowych przez rośliny wynika z ich zawartości w plonie głównym (np. ziarno, bulwy lub korzenie) oraz w resztkach pożniwnych (np. słoma, liście). Jeśli resztki pożniwne pozostaną na polu, należy uzupełnić tylko składniki pokarmowe wyniesione z plonem głównym.
Zalecenia - nawożenie doglebowe
W tabeli przedstawiono zalecenia nawozowe, obliczone na podstawie pobrania składników pokarmowych przez główne uprawy, na podstawie średniej zawartości składników pokarmowych w glebie. Korekty dotyczące strat specyficznych dla stanowiska z powodu wymywania, unieruchamiania lub erozji nie są brane pod uwagę.
- Ok. 400-600 kg preparatu Korn-KALI ha-1 pokrywa zapotrzebowanie na potas, magnez i siarkę.
- Ok. 200-300 kg PatentKALI ha-1 pokrywa wiosenne zapotrzebowanie na siarkę i magnez oraz dostarcza potas.
- 200-300 kg ESTA Kieserit GRAN.ha-1 pokrywa zapotrzebowanie na siarkę i magnez. Ostre niedobory magnezu i siarki wymagają ilości 300-400 kg ha-1.
Zalecenia stosowania produktów
Zalecenia - nawożenie nalistne
20-25 kg epsoTOP (epsomit) ha-1 lub epsoMICROTOP w koncentracji 5 %-owej pokrywa szczytowe oraz ukryte zapotrzebowanie na magnez i siarkę oraz dostarcza mikroelementy. Nawożenie może przebiegać w kilku dawkach od stadium rozety, aż do kwitnienia.
Rekomendacje produktów
