Słonecznik
Olej słonecznikowy jest wysoko ceniony ze względu na swoją jakość do celów kulinarnych, mączka słonecznikowa jest wykorzystywana w paszach dla zwierząt, a rośliny cieszą oczy w okresie kwitnienia. Co roku słoneczniki uprawiane są w Europie na ponad 4 milionach hektarów. Jest to zatem druga pod względem ważności uprawa roślin oleistych. Aby osiągnąć wysokie plony, wybór odmiany i schemat nawożenia muszą być starannie dostosowane do danej lokalizacji.
Słonecznik - wymagająca roślina oleista
Do kiełkowania słonecznik potrzebuje łatwo nagrzewających się gleb i około 150 dni bez mrozu do zbioru, który zwykle przypada na koniec września. Całkowite zapotrzebowanie na temperaturę w okresie wegetacyjnym jest wysokie. Bardzo ważne jest wystarczające zaopatrzenie w wodę w okresie kwitnienia i utrzymująca się sucha pogoda od początku dojrzałości od sierpnia.
- Ta wymagająca roślina oleista zapewnia satysfakcjonujące plony, przy odpowiednio zbilansowanym nawożeniu.
- Słonecznik ma wysokie zapotrzebowanie na potas i jest klasyfikowany jako roślina wrażliwa na chlorki.
- Siarka i magnez są ważnymi składnikami pokarmowymi, odpowiadającymi za opdowiednie zaolejenie.
- Słonecznik wykazuje duże zapotrzebowanie na mikroelementy, zwłaszcza na bor i mangan.
Słońce, składniki pokarmowe i woda, sukces w uprawie słonecznika
Ze względu na wysokie wymagania temperaturowe, uprawa słonecznika do produkcji oleju w sektorze spożywczym jest ograniczona do regionów sprzyjających klimatycznie. Słonecznik można z powodzeniem uprawiać tam, gdzie dobrze dojrzewają również odmiany kukurydzy na ziarno z grupy średniowczesnej. Z drugiej strony słonecznik ma większe zapotrzebowanie na wodę niż kukurydza podczas formowania kwiatów, co oznacza, że do udanej produkcji potrzebne są odpowiednie opady deszczu, a także gleby o wysokiej zdolności zatrzymywania wody.
Słonecznik ma rozległy, wiązkowy system korzeniowy, roślina jest odporna na suszę przez pozostałą część sezonu wegetacyjnego. Słonecznik pobiera duże ilości składników odżywczych ze względu na dużą masę liści i łodyg. Odpowiednie zaopatrzenie w składniki pokarmowe poprzez nawożenie w okresie wegetacji jest zatem ważne dla dobrego zarządzania uprawą.
Aby uzyskać wysokie plony, należy wybrać odpowiednią odmianę dla danej lokalizacji.
Szczególną uwagę należy zwrócić na następujące kryteria:
- Plon niełupek
- Zawartość oleju
- Wczesność dojrzewania
- Stabilność plonowania
- Odporność na choroby
Najważniejsze składniki pokarmowe w uprawie słonecznika
Potas - najwyższe wymagania co do plonu i jakości
- Słonecznik ma bardzo duże zapotrzebowanie na potas.
- W trakcie sezonu wegetacyjnego słonecznik może pobrać 300-400 kg/ha K2O .
- Większość potasu jest pobierana w okresie budowania masy liści i łodyg roślin, podczas gdy tylko około 80 kg/ha K2O jest zawarte w nasionach.
- Optymalne zaopatrzenie w potas poprawia wykorzystanie wody i zwiększa odporność na suszę.
- Potas wzmacnia odporność na choroby oraz poprawia odporność mechaniczną roślin. Stwarza to podstawę do wysokich plonów.
- Potas aktywuje enzymy odpowiedzialne za powstawanie oleju, a tym samym zwiększa zawartość oleju w niełupkach.
Siarka i magnez - dla lepszego zaolejenia
Siarka - kluczowy dla tworzenia białek i wydajności azotu
- Słonecznik potrzebuje ok. 40-50 kg/S ha
- Optymalne zaopatrzenie roślin w siarkę ma pozytywny wpływ na wykorzystanie azotu, a tym samym na plonowanie.
- Siarka odgrywa szczególną rolę w metabolizmie tłuszczów słonecznika i dlatego jest niezbędna do uzyskania wysokiej zawartości oleju.
Optymalne zaopatrzenie w siarkę prowadzi do efektywnego wykorzystania azotu. Jeśli brakuje siarki, pobrany azot nie może zostać przekształcony w białka i wysyłany jest sygnał do korzeni, aby pobrały mniej azotu. Dlatego zapotrzebowanie rośliny na siarkę musi być zaspokojone, w celu optymalnego wykorzystania azotu.
Siarka umożliwia roślinie optymalne utrzymanie procesów fizjologicznych nawet w warunkach stresu suszy oraz uniknięcie lub przynajmniej zminimalizowanie strat plonów. Siarka jest składnikiem ważnego przeciwutleniacza glutationu, który unieszkodliwia rodniki tlenowe powstające podczas stresu suszy i tym samym zapobiega nekrozie liści i innych tkanek roślinnych.
Magnez
- Dobrze rozwinięta uprawa pobiera w krótkim czasie około 50-70 kg/ha MgO.
- Odpowiednia podaż magnezu gwarantuje długotrwałą asymilację liści słonecznika, a tym samym pozytywnie wpływa na kształtowanie się plonu.
- Magnez ma regulujący wpływ na cykl kwasu cytrynowego w oddychaniu komórkowym i w ten sposób zwiększa tworzenie się oleju.
Bor i mangan - dwa kluczowe mikroskładnik w uprawie słonecznika
Bor
- Słonecznik ma relatywnie wysokie zapotrzebowanie na bor.
- Uprawa dobrze zaopatrzona w bor może optymalnie rozwijać swój kępowy i wiązkowy system korzeniowy, przyczyniając się do prawidłowego pobierania składników pokarmowych z gleby.
- Bor wpływa również na wzrost części nadziemnych. Niedobór prowadzi na przykład do deformacji główek kwiatowych, a w konsekwencji do strat w plonach.
Mangan
- Mangan bierze udział w kontroli fotosyntezy. Poprawia to wydajność asymilacji słonecznika oraz ma trwały pozytywny wpływ na plon.
- Poprzez swoje działanie regulujące metabolizm kwasów tłuszczowych, mangan zapewnia wysoką zawartość oleju.
Zalecenia nawozowe do słonecznika
Zalecenia - nawożenie doglebowe
- 400-500 kg/h Korn-KALI jesienią w celu zaspokojenia zapotrzebowania na potas i jednocześnie zabezpieczenia zapotrzebowania na magnez i siarkę.
- 500-700 kg/ha PatentKALI wiosną np. na glebach lekkich, aby pokryć zaopatrzenie w potas i jednocześnie zabezpieczyć zapotrzebowanie na magnez i siarkę bez zwiększania zawartości chlorków w glebie.
- 300-400 kg/ha ESTA Kieserit GRAN.w przypadku niedoborów magnezu i siarki.
Zalecenia stosowania produktów
Zalecenia - nawożenie nalistne
Nawożenie dolistne skutecznie zaopatruje słonecznik w mikroelementy: bor i mangan.
Uzupełnia również nawożenie gleby o szybko dostępne makroelementy, takie jak magnez czy siarka. W fazach silnego wzrostu nawożenie poprzez liście pokrywa szczytowe zapotrzebowanie i niezawodnie zapewnia optymalne zaopatrzenie w składniki pokarmowe nawet w warunkach suszy lub przy zbyt wolnej mineralizacji siarki.
Zapewnia to uzyskanie optymalnych plonów i wysokiej jakości. Jeśli objawy niedoboru już się pojawiły, nawożenie dolistne zapewnia skuteczny i najszybszy środek zaradczy.
epsoTOP®
Do pokrycia potrzeb w fazach krytycznych i opanowania utajonego niedoboru magnezu i siarki zaleca się 15-25 kg/ha epsoTOP w 5% roztworze. W przypadku znacznego niedoboru lub widocznych objawów niedoboru dawkę można zwiększyć do 50 kg/ha, rozbijając na 2-4 opryski.
epsoMICROTOP®
Jeśli potrzebne jest dodatkowe nawożenie borem lub manganem, należy zastosować epsoMICROTOP w dawce 20-25 kg/ha (5 kg/100 l wody), rozbijając na 2-3 zabiegi.
